Prof. Zygmunt Hejnowicz
Wybitny biolog, uczony o światowej renomie, specjalista z zakresu anatomii, biologii eksperymentalnej i biofizyki roślin.
Absolwent Akademii Rolniczej we Wrocławiu – dyplom ukończenia studiów uzyskał w 1951 roku. Na Wydziale Biologii Uniwersytetu Wrocławskiego uzyskał stopień naukowy doktora (1959) oraz doktora habilitowanego (1961). Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1974 roku.
W 1974 roku zorganizował w ramach Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego Katedrę Biofizyki i Biologii Komórki, którą kierował aż do 2002 roku. W latach 1974−1975 pełnił funkcję Prodziekana Wydziału. Był stypendystą renomowanych uniwersytetów w Szwecji i Stanach Zjednoczonych, a także wieloletnim profesorem Uniwersytetu w Bonn.
Przez ponad 50 lat pracy badawczej stworzył kilka oryginalnych i nowatorskich koncepcji dotyczących wzrostu i różnicowania komórek oraz morfogenezy roślin. Do najważniejszych należą: 1) odkrycie propagacji fal zdarzeń chiralnych w kambium drzew, 2) sformułowanie podstaw tensorowego opisu wzrostu z zastosowaniem naturalnego układu współrzędnych, 3) zwrócenie uwagi na rolę kierunkowych sygnałów w morfogenezie, ukoronowane hipotezą, że komórki w merystemach dzielą się w płaszczyznach określonych przez główne kierunki wzrostu, 4) wykazanie, że w organach, których stabilność mechaniczna zależy od turgoru istnieją naprężenia tkankowe, wynikające głównie z różnic strukturalnych pomiędzy tkankami. Wyniki badań publikował w renomowanych czasopismach specjalistycznych, m.in. w J. Amer. Bot., J. Experimental Botany, J. Theor. Biology, Chromosome Research, Planta i w wielu zagranicznych wydawnictwach naukowych. Jego prace cytowane są obficie w literaturze międzynarodowej, a wiele z nich wyznaczając nowe kierunki badań na stałe weszło do podręczników.
Autor wielu znaczących artykułów książkowych i podręczników akademickich, w tym m.in. „Anatomia rozwojowa drzew”, „Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych” i „Plant Structure: function and development” (współautorstwo). Ukoronowaniem wkładu w badania nad strukturą, funkcją i rozwojem roślin jest wydany przez PWN w 2002 roku podręcznik „Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych. Organy wegetatywne”. Dzięki rozwojowi biologii molekularnej, genetyki i bioinformatyki oraz wprowadzeniu nowych metod i technik badawczych, nastąpił ogromny postęp w poznaniu struktury i zrozumieniu funkcji komórek, tkanek i organów roślinnych. Wykorzystując najnowsze badania oraz własne doświadczenia Autor omawia budowę, funkcję komórek, tkanek i organów oraz zasady ich wykształcania się. Ten wyjątkowy podręcznik daje czytelnikowi nowoczesne, interdyscyplinarne podejście do wydawałoby się klasycznej anatomii roślin.
W pracy dydaktycznej dał się poznać jako doskonały nauczyciel akademicki, cieszący się powszechnym uznaniem studentów, wychowawca i promotor wielu liczących się polskich badaczy. Niekwestionowany autorytet naukowy.
W uznaniu wybitnych osiągnięć i dokonań naukowo-dydaktycznych uhonorowany został w 2003 roku Nagrodą „Pro Scientia et Arte” przyznaną za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauk biologicznych, a w szczególności za monumentalne dzieło „Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych. Organy wegetatywne”.